Gnetum gnemon

 

Gnetum gnemon, Gnetum'un bir gymnosperm türüdür, doğal alanı Hindistan'daki Mizoram ve Assam'dan güneye doğru Malay Yarımadası, Malay Takımadaları ve Güneydoğu Asya'daki Filipinler'e kadar batı Pasifik adalarına kadar uzanır. Yaygın isimleri arasında gnetum, eklemli köknar, iki yapraklı, melinjo/belinjo (Endonezya), bago (Filipinler) ve lale (Tok Pisin) bulunur.

Bu tür, meyve benzeri dişi strobili, geniş yapraklar ve yakınsak evrim nedeniyle çiçeğe benzeyen erkek strobili nedeniyle kolayca bir angiosperm ile karıştırılabilir.

Çoğu diğer Gnetum türünün aksine, küçük ila orta büyüklükte bir ağaçtır (lianas olan), 15-22 metre yüksekliğe ve 40 cm'ye (16 inç) kadar gövde çapına ulaşır. Ağaç formuna ek olarak, çalı formları (brunonianum, griffithii ve tenerum) içeren çeşitleri de vardır. Yaprakları her dem yeşil, karşılıklı, 8-20 cm uzunluğunda ve 3-10 cm genişliğinde, bütün, bronz renkli, olgunlaştığında parlak koyu yeşildir.

Ağaç çiçek açmaz ancak yine de 3-6 santimetre uzunluğundaki tek uzun saplardan erkek ve dişi spor organları çıkarır. Erkek strobililer küçüktür ve genellikle çiçek sanılan uzun saplar halinde dizilir, bunun yerine melinjo meyvesi dişi strobilinin döllenmesiyle üretilir.

Oval meyve (teknik olarak bir strobilus) 1–3,5 cm uzunluğundadır, ince kadifemsi bir kabuktan ve içeride 2–4 cm uzunluğunda büyük bir fındık benzeri endospermden oluşur. Etli strobili yaklaşık 5,5 g ağırlığındadır, sadece endosperm 3,8 g'dır. Olgunlaştığında rengi sarıdan turuncuya, mora veya pembeye döner. Endonezya'da melinjo sezonu Mart-Nisan, Haziran-Temmuz ve Eylül-Ekim olmak üzere üç kez gerçekleşir, ancak Filipinler'in kuzeydoğusundaki meyve sezonu çoğunlukla Haziran-Eylül arasındadır.

Gnetum yemişleri Güneydoğu Asya ve Melanezya'nın çoğu yerinde haşlanmış, kavrulmuş veya çiğ olarak yenir. Genç yapraklar, çiçekler ve meyvelerin dış eti pişirildiğinde de yenilebilir ve Endonezya, Filipinler, Tayland, Vanuatu, Papua Yeni Gine, Solomon Adaları ve Fiji'de yenir. Hafif ekşi bir tada sahiptirler ve genellikle çorbalarda ve güveçlerde yenirler.

Gnetum, Endonezya mutfağında en yaygın olarak kullanılır ve burada melinjo veya belinjo olarak bilinir. Tohumlar sayur asem (ekşi sebze çorbası) için kullanılır ve ayrıca daha sonra kraker (bir tür krupuk olan emping) olarak kızartılması gereken çiğ cipslere dönüştürülür. Krakerler hafif acı bir tada sahiptir ve sıklıkla atıştırmalık veya Endonezya yemeklerine eşlik eden bir yiyecek olarak servis edilir.

Bu bitki Aceh bölgesinde yaygın olarak yetiştirilir ve yüksek statülü bir sebze olarak kabul edilir. Erkek strobilisi, genç yaprakları ve dişi strobilusu kuah pliek adı verilen geleneksel sebze körisinde malzeme olarak kullanılır. Bu yemek khanduri ve keureudja gibi tüm önemli geleneksel vesilelerle servis edilir. Pidie bölgesinde kadınlar kırmızı kabuklu olgun meyveyi toplar ve ondan keureupuk muling yaparlar.

Son zamanlarda, melinjo strobili'nin resveratrolden oluşan ve dimer olarak tanımlanan bir stilbenoid açısından zengin olduğu keşfedildi. Bu sonuç, 2006 yılında Kanada'da düzenlenen XXIII Uluslararası Polifenoller Konferansı'nda yayınlandı.

Antibakteriyel ve antioksidan aktiviteye sahip olan Melinjo resveratrol, gıda koruyucu, tat bozukluğu önleyici ve tat arttırıcı olarak işlev görür. Bu tür, süreçlerinde herhangi bir sentetik kimyasal kullanılmayan gıda endüstrilerinde uygulamalara sahip olabilir.

Gnetum gnemon kökünün aseton özütünden, beş bilinen stilbenoid olan ampelopsin E, cis-ampelopsin E, gnetin C, D ve E ile birlikte dört yeni stilben oligomeri, gnemonol G, H, I ve J izole edildi.

Kurutulmuş Gnetum gnemon yaprağının asetonlu su (1:1) ile ekstraksiyonu C-glikozilflavonları (izovitexin, vicenin II, isoswertisin, swertisin, swertiajaponin, isoswertiajaponin) verdi.

Kurutulmuş endospermlerin %50 etanol özütünün ayrılmasıyla gnetin C, gnetin L (yeni stilbenoid), gnemonosidler A, C ve D ve resveratrol elde edildi; bunlar DPPH radikal temizleme etkisi, antimikrobiyal aktivite ve domuz pankreasından lipaz ve α-amilaz inhibisyonu açısından test edildi. Gnetin C bu stilbenoidler arasında en iyi etkiyi gösterdi.

Melinjo meyvesinin %50 etanol özütünün 100 mg/kg/gün oral yoldan uygulanması, konkanavalin-A uyarımından bağımsız olarak Th1 sitokinleri IL-2 ve IFN-γ'nin üretimini önemli ölçüde artırırken, Th2 sitokinleri IL-4 ve IL-5'in üretimi etkilenmedi. Yeni stilben glikozidleri gnemonoside L ve gnemonoside M ve bilinen stilbenoidler resveratrol, isorhapontigenin, gnemonoside D, gnetinler C ve E özütten izole edildi. Gnemonoside M, 10 mg/kg/gün'de farelerden alınan kültürlenmiş Peyer's patch hücrelerinde Th1 sitokin üretimini güçlü bir şekilde artırdı.