Blitum bonus-henricus

 

Blitum bonus-henricus (Chenopodium bonus-henricus), aynı zamanda İyi-Kral-Henry, fakir kuşkonmazı, çok yıllık kazayağı, Lincolnshire ıspanağı, Markery olarak da bilinir, orta ve güney Avrupa'nın çoğuna özgü bir kaz ayağı türüdür.

Yüzlerce yıldır ev bahçelerinde sebze olarak yetiştirilmektedir, ancak bu çift amaçlı sebze artık nadiren yetiştirilmektedir ve tür daha çok yabani ot olarak kabul edilmektedir.

60 santimetreye (24 inç) kadar büyüyen yıllık veya çok yıllık bir bitkidir. Yapraklar 5–10 cm (2–4 inç) uzunluğunda ve geniş, üçgen ila elmas şeklindedir, tabana yakın bir çift geniş sivri loblu, hafif mumsu, sulu bir dokuya sahiptir. Çiçekler 10–30 cm (4–12 inç) uzunluğunda, uzun, neredeyse yapraksız bir başakta üretilir; her çiçek çok küçüktür (3–5 milimetre veya 1⁄8–3⁄16 inç çapında), yeşilimsi ve beş çanak yaprağı vardır. Tohumlar kırmızımsı yeşildir ve 2–3 mm çapındadır.

Tür, 1753 yılında Carl Linnaeus tarafından Species Plantarum'da Chenopodium bonus-henricus olarak tanımlanmıştır. 2012'ye kadar tür genellikle Chenopodium cinsine dahil edilmişti ancak moleküler genetik araştırmalar, türün gerçekte bu cinse ait olmadığını ortaya koymuştur. Spinacia cinsine daha yakın görünmektedir ve artık Anserineae kabilesindeki Blitum cinsine yerleştirilmiştir. Blitum bonus-henricus bilimsel adı ilk olarak 1832'de Ludwig Reichenbach tarafından kullanılmıştır.

Genel olarak Britanya'nın her yerinde ve Avrupa'nın güneydoğusunda bulunur.

Ekim ilkbaharda başlayabilir. Yeni sürgünlerin bazıları göründükçe inceltilebilir (genellikle ilkbahar ortasından yaz başına kadar) ve kuşkonmaz gibi pişirilebilir. Daha sonra tüm kesimler durdurulmalı ve böylece sürgünlerin gelişmesine izin verilmelidir. Etli üçgen yapraklar Ağustos sonuna kadar birkaç tane hasat edilebilir ve çiğ olarak yenebilir veya ıspanak gibi pişirilebilir. Çiçek tomurcukları da pişirilebilir.